
จิตร ภูมิศักดิ์ คือ นักคิดนักเขียน ที่ผลงานวิชาการออกมามากมาย และยังใช้อ้างอิงจนถึงทุกวันนี้ แต่เมื่อเห็นว่าการต่อสู้ด้วยหลักการ ไม่อาจทำให้เขาบรรลุวัตถุประสงค์ได้ สุดท้ายจึงเลือกจับอาวุธขึ้นต่อสู้กับอำนาจรัฐ และถูกยิงเสียชีวิตในป่า เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2509
จิตรเกิดเมื่อวันที่ 25 กันยายน 2473 ที่ จ.ปราจีนบุรี ต่อมาได้เข้ามาศึกษาที่กรุงเทพฯ ในโรงเรียนเบญจมบพิตร และโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา ตามลำดับ
โดยขณะเป็นนักศึกษาคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และทำหน้าที่สาราณียากร ให้กับหนังสือประจำปี ของมหาวิทยาลัย จิตรได้ลงบทความที่มีเนื้อหาวิพากษ์สังคมอย่างตรงไปตรงมา จนถูกตำรวจสันนิบาลอายัดหนังสือ
ต่อมามีการสอบสวนที่หอประชุมใหญ่ จิตรก็ถูกนักศึกษากลุ่มหนึ่งจับโยนลงมาจากเวที (โยนบก) ทำให้เขาบาดเจ็บจนต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาลหลายวัน และจิตรถูกลงโทษ พักการเรียน 1 ปี ก่อนกลับเรียนต่อ จนจบการศึกษา
ในปี 2501 เขาโดนจับกุมในข้อหาคอมมิวนิสต์ ถูกคุมขังอยู่ 6 ปี ได้รับการปล่อยตัวเมื่อช่วงเดือนธันวาคม ปี 2507
แต่ถึงแม้จะได้รับอิสรภาพแล้ว ก็ยังถูกคุกคาม จิตรจึงตัดสินใจเข้าป่าหยิบอาวุธขึ้นต่อต้านอำนาจรัฐ และถูกยิงเสียชีวิตกลางป่าละเมาะ บ้านหนองกุง ต.คำบ่อ อ.วาริชภูมิ จ.สกลนคร เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม 2509
จิตรมีผลงานเขียนออกมามากมาย อาทิ ศิลปเพื่อชีวิต ศิลปเพื่อประชาชน , โฉมหน้าศักดินาไทย และ ภาษาและนิรุกติศาสตร์ฯลฯ
ส่วนผลงานแปล ก็ได้แก่ แม่ (นวนิยายของแมกซิม กอร์กี้ นักเขียนชาวรัสเซีย) , คนขี่เสือ (นวนิยายของภวานี ภัฏฏาจารย์ นักเขียนชาวอินเดีย) และ โคทาน (นวนิยายของเปรมจันท์ นักเขียนชาวอินเดีย) เป็นต้น
รวมถึงได้แต่งเพลง อาทิ แสงดาวแห่งศรัทธา ที่มีเนื้อร้องท่องหนึ่งว่า
ขอเยาะเย้ย ทุกข์ยากขวากหนามลำเค็ญ
คนยังคง ยืนเด่นโดยท้าทาย
แม้นผืนฟ้า มืดดับเดือนลับละลาย
ดาวยังพราย ศรัทธาเย้ยฟ้าดิน
ดาวยังพราย อยู่จนฟ้ารุ่งราง
https://www.youtube.com/watch?v=MnJ_p_HsfDk
ภาพจาก FB : จิตร ภูมิศักดิ์ มูลนิธิ , วิกิพีเดีย









