เมื่อวันที่ 2 มี.ค. ที่ผ่านมา ผู้เชี่ยวชาญซึ่งเป็นสักขีพยานในกระบวนการพูดคุยสันติภาพในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ออกแถลงการณ์สาธารณะ หวังให้คณะพูดคุยสันติสุขจังหวัดชายแดนภาคใต้ ของรัฐบาลไทย (PEDP) และกลุ่มขบวนการแนวร่วมปฏิวัติแห่งชาติปาตานี (BRN) ร่วมปรึกษาหารือและมีข้อสรุปร่วมกันในเรื่องแผนปฏิบัติการภายในอนาคตอันใกล้นี้
ในแถลงการณ์ดังกล่าวได้ชื่นชมความพยายามของทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการสันติภาพ พร้อมเชื่อมั่นว่าการปรึกษาหารือสาธารณะอย่างคลอบคลุมทั่วถึงและการเคารพซึ่งกันและกัน เป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อนำไปสู่การบรรลุสันติภาพและความเจริญรุ่งเรืองที่ยั่งยืนในภาคใต้ของประเทศไทย
“การดำเนินการตามแนวทางที่ครอบคลุมทั่วถึงของแต่ละฝ่ายนั้นได้สะท้อนให้เห็นถึงความเข้าใจร่วมกันเกี่ยวกับความสำคัญของการเคารพในสิทธิ ศักดิ์ศรี และอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งหมดในพื้นที่ ความมุ่งมั่นทางการเมืองนี้ ทำให้เกิดการเจรจาอย่างเป็นทางการและไม่เป็นทางการระหว่างทั้งสองฝ่ายเพื่อพัฒนากรอบการจัดทำกลไกที่ปลอดภัยและครอบคลุมสำหรับ การปรึกษาหารือสาธารณะ และการลดความรุนแรงเเบบทวิภาคีซึ่งมีการตรวจสอบโดยกลไกที่ตกลงร่วมกัน กรอบดังกล่าวที่อ้างถึงนี้ คือ แผนปฎิบัติการร่วมเพื่อสร้างสันติสุขแบบองค์รวม (JCPP) ซึ่งอยู่ในระหว่างการเจรจาของทั้งสองฝ่าย” ส่วนหนึ่งจากแถลงการณ์ระบุ
ทั้งนี้แถลงการณ์ได้ลงชื่อ Jonathan Powell , Mark Tamthai, Siri Skåre และ Bernd Mützelburg ในฐานะผู้เชี่ยวชาญที่ได้รับอาณัติอย่างเป็นทางการจากคู่พูดคุย (Experts formally mandated by the parties) ที่ระบุว่าได้มีส่วนร่วมละทำหน้าที่เป็นสักขีพยานในกระบวนการพูดคุยสันติสุขนับตั้งแต่การเริ่มต้นใหม่ภายหลังการรับรองอย่างเป็นทางการของการออกแบบกระบวนการเจรจาพูดคุยสันติภาพ (Berlin Initiative) เมื่อวันที่ 16 พ.ย. 2562
กระบวนการพูดคุยสันติสุขอย่างเป็นทางการในจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย ได้รับการอำนวยความสะดวกโดยรัฐบาลมาเลเซีย โดยดำเนินการไปตามกรอบของหลักการทั่วไปว่าด้วยกระบวนการพูดคุยสันติสุข ซึ่งได้รับการเห็นชอบร่วมกันเมื่อวันที่ 31 มี.ค. 2565 ในหลักการเหล่านี้เป็นการแสดงถึงความมุ่งมั่นทางการเมืองร่วมกันระหว่าง PEDP และ BRN ที่จะร่วมกันหารือในประเด็นสารัตถะ และหาทางออกทางการเมืองตามเจตจำนงของชุมชนปาตานี โดยศูนย์กลางของความมุ่งมั่นนี้ คือ การยอมรับปณิธานของชุมชนปาตานีภายใต้ความเป็นรัฐเดี่ยวของประเทศไทย และตามกรอบแห่งรัฐธรรมนูญของประเทศไทย
