ผลงานสารคดีข่าวสถานีโทรทัศน์เวิร์คพอยท์ ติดโผเข้าชิง “รางวัลสื่อมวลชนเพื่อสิทธิมนุษยชน” ปี 2562 (Media Awards 2019) จากผลงาน เรื่อง “SLAPPs ฟ้องปิดปาก ปิดเสียง” ประเภทข่าวหรือสารคดีเชิงข่าวประเภทสื่อโทรทัศน์ ลุ้นตัดสิน 22 ม.ค.63
แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทย เปิดโผผลงานข่าวและสารคดีเชิงข่าวที่เข้าชิง “รางวัลสื่อมวลชนเพื่อสิทธิมนุษยชน” ประจำปี 2562 (Media Awards 2019) ทั้งหมด 15 ผลงานจาก 4 ประเภท จากการคัดสรรและตัดสินผลงานที่ส่งเข้าประกวดทั้งหมด ทางคณะกรรมการตัดสินขอแจ้งรายชื่อผลงานที่ผ่านเข้าชิงรางวัลสื่อมวลชนเพื่อสิทธิมนุษยชน ประจำปี 2562 ดังนี้
ข่าวและสารคดีเชิงข่าวประเภทสื่อสิ่งพิมพ์
- ผลงานเรื่อง “Friendly Design เมืองไม่พิกล คนไม่พิการ” นิตยสารสารคดี
ข่าวและสารคดีเชิงข่าวประเภทสื่อออนไลน์
- ผลงานเรื่อง “นิตยา ม่วงกลาง: ฉากและชีวิตของผู้ยากไร้ในอุทยานไทรทอง” เว็บไซต์อีสานเด้อ
- ผลงานเรื่อง “ประเทศไร้ใบหน้า ผู้คนไร้แผ่นดิน ตามหาความเป็นมนุษย์ในคำว่า ‘ชาติ’ ” เว็บไซต์ 101.world
- ผลงานเรื่อง “สิ่งที่เราเห็นแล้วรีบเดินผ่าน… ‘ผู้ป่วยจิตเวชข้างถนน อยู่อย่างไร’ ใครดูแล” เว็บไซต์ประชาไท
- ผลงานเรื่อง “แรงงานไทยที่ถูกลืมในอิสราเอล” เว็บไซต์บีบีซีไทย
- ผลงานชุด “จากตำรวจในสงครามยาเสพติดสู่ชีวิตนักโทษประหาร” เว็บไซต์ Pepperoni News
- ผลงานชุด “ค้านเหมืองแร่โพแทชเมืองสกลฯ ชัยชนะที่รอวันสิ้นสุด” เว็บไซต์อีสานเรคคอร์ด
ข่าวหรือสารคดีเชิงข่าวประเภทสื่อโทรทัศน์ (ความยาวรวมไม่เกิน 20 นาที)
- ผลงานเรื่อง “SLAPPs ฟ้องปิดปาก ปิดเสียง” สถานีโทรทัศน์เวิร์คพอยท์
- ผลงานเรื่อง “สืบสิทธิ์ สุสานมอแกน” สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
- ผลงานเรื่อง “พลิกแฟ้มคดี ‘ซีอุย’ เขาถูกกล่าวหาว่าเป็นมนุษย์กินคน” สถานีโทรทัศน์พีพีทีวี
- ผลงานเรื่อง “คนข้างถนน” สถานีโทรทัศน์พีพีทีวี
สารคดีหรือสารคดีเชิงข่าวประเภทรายการโทรทัศน์ (ความยาวรวมไม่เกิน 60 นาที)
- ผลงานเรื่อง “ติดคุกเพราะบุกรุกป่า” รายการบิ๊กสตอรี่ สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
- ผลงานเรื่อง “ดีเอ็นเอ-ซิมการ์ด ปฏิบัติการสองแพร่ง” รายการเปิดปม สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
- ผลงานเรื่อง “การกลับมาของบิลลี่” รายการสารตั้งต้น สถานีโทรทัศน์พีพีทีวี
- ผลงานเรื่อง “ผู้ลี้ภัยในเงา” สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส
สำหรับ สารคดีเชิงข่าวผลงานเรื่อง “SLAPPs ฟ้องปิดปาก ปิดเสียง” เข้ารอบชิง “รางวัลสื่อมวลชนเพื่อสิทธิมนุษยชน” ประจำปี 2562 ประเภท ข่าวหรือสารคดีเชิงข่าวประเภทสื่อโทรทัศน์ (ความยาวรวมไม่เกิน 20 นาที) จากผลงานเข้าชิงรางวัลทั้งสิ้น 15 ผลงาน ใน 4 ประเภท ซึ่งจะมีการตัดสินในวันที่ 22 ม.ค. 2563
ผลงานดังกล่าวออกอากาศเมื่อวันที่ 26 – 30 ส.ค. 2562 รายการข่าวเช้า Workpoint News ทางสถานีโทรทัศน์เวิร์คพอยท์ ช่อง 23 เจ้าของผลงานคือ “พรทิพย์ โม่งใหญ่” ผู้สื่อข่าว
วัตถุประสงค์การนำเสนอสารคดีข่าวเรื่อง “SLAPPs ฟ้องปิดปาก ปิดเสียง” เพื่อต้องการถ่ายทอดให้สังคมไทยได้รับรู้เรื่องราวของบุคคลที่ถูกฟ้อง SLAPPs โดยยกตัวอย่าง บุคคล 4 กลุ่มคน 4 พื้นที่ เสนอในแง่มุมต่างๆ 5 ตอน ได้แก่
ตอนที่ 1 “ฟ้องหมิ่น! รองผอ.หลังร้องเรียนตรวจสอบงบอาหารกลางวัน” การต่อสู้ในหน้าที่ของรองผู้อำนวยการโรงเรียนเทศบาลเมืองตะพานหินวิทยาคาร จ.พิจิตร เพื่อปกป้องรักษาผลประโยชน์ของรัฐและลูกศิษย์กับการลุกขึ้นมาเผยแพร่ข้อมูลการทุจริตการจัดซื้อวัตถุดิบอาหารกลางวันนักเรียน แต่กลับถูกฟ้องกลับในข้อหาหมิ่นประมาท และถูกคำสั่งย้ายและถูกตรวจสอบ การทำงาน แทนที่หน่วยงานต้นสังกัดจะตรวจสอบการทุจริต
ตอนที่ 2 “ฟ้อง SLAPPs ปิดปากครอบครัวชื่นจิตร ร้องตร.ซ้อมทรมาน” การต่อสู้ร้องความเป็นธรรมของครอบครัวชื่นจิตร จ.ปราจีนบุรี บนเส้นทางการต่อสู้คดีซ้อมทรมานยาวนาน 10 ปี ในขณะที่คดีฟ้องเจ้าพนักงานอยู่ระหว่างถึงศาลฎีกา แต่เจ้าพนักงานกลับฟ้องกลับนายฤทธิ์รงค์ ชื่นจิตร ให้การเท็จ ซึ่งต้องต่อสู้คดีแทรก และศาลมีคำพิพากษาเชื่อว่านายฤทธิรงค์ให้การเท็จ และมีโทษสั่งปรับ 100,000 บาท จากเหยื่อซ้อมทรมานกลายเป็นจำเลย ขณะที่เจ้าพนักงานอยู่ระหว่างรอลงอาญา
ตอนที่ 3 “น้ำตาชาวซับหวาย เมื่อลุกป้องสิทธิ์ผืนทำกิน” การต่อสู้ปกป้องสิทธิ์ที่ดินทำกินของชาวบ้านซับหวาย จ.ชัยภูมิ ชาวบ้าน 13 คน ต้องถูกจำคุกในข้อหาบุกรุกป่า ทั้งที่การพิสูจน์สิทธิ์ที่ดินยังไม่แล้วเสร็จ การบังคับให้ชาวบ้านย้ายที่ทำกินออก เพื่อผลงานขอคืนพื้นที่ป่า ทำให้ชาวบ้านที่มีที่ดินทับซ้อนในเขตอุทยานและป่าสงวนได้รับผลกระทบ หมู่บ้านซับหวายจะกลายเป็นโมเดลการจัดการที่หน่วยงานรัฐฟ้องประชาชนทั้งคดีอาญาและคดีแพ่ง เพื่อกดทับ ปิดเสียง ปิดช่องทางการต่อสู้ในสิทธิที่ดิน
ตอนที่ 4 “ภาพจำ 2 ปีของชาวเทพ ในวันที่เข้มแข็งกว่า” การต่อสู้เพื่อขอให้มีส่วนร่วมโครงการรัฐ จากกลุ่ม “เทใจให้เทพา” แกนนำชาวบ้าน 17 คนถูกจับในปี 2557 ข้อหาชุมนุมโดยไม่ขออนุญาติและตั้งข้อหาร้ายแรง เช่นการพกพาอาวุธให้กับแกนนำ เป็นการสร้างเงื่อนไขการประกันตัวให้ยากขึ้น ขณะที่ภายหลังศาลยกฟ้อง 15 คน แต่จนถึงขณะนี้การต่อสู้ยังไม่แล้วเสร็จ ชาวบ้านยังคงส่งเสียงตัวเองเพียงเพื่อให้มีส่วนร่วมในการทำรายงานผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม
https://www.youtube.com/watch?v=8raMVsyPZvk&feature=emb_title
ตอนที่ 5 “ทางออก ทางแก้ ทางตัน คดีฟ้อง SLAPPs ในไทย” เป็นการนำเสนอช่องว่างของกฎหมายที่เอื้อให้มีการฟ้องปิดปาก และนำเสนอแนวทางการแก้ไขทางกฎหมาย เพื่อเสนอแนะสู่การปรับเปลี่ยนเพื่อลดการฟ้องปิดปาก
อย่างไรก็ตาม สารคดีชุด “SLAPPs ฟ้องปิดปาก ปิดเสียง” ผู้ผลิตต้องการสะท้อนให้เห็น 4 กลุ่มคน 4 เรื่องราว แม้จะอยู่คนละสถานที่ แต่สิ่งที่เหมือนกัน คือ เส้นทางการต่อสู้คดีของประชาชนกับเจ้าหน้าที่รัฐที่มีอำนาจมากกว่า ความไม่หวาดหวั่นกับความยากลำบากและผลกระทบต่อความยุ่งยากในคดี โดยในหน้าที่สื่อมวลชนคือการถ่ายทอดเรื่องราวข้อเท็จจริง ทัศนคติ และข้อเสนอแนะ เพื่อหวังว่าอาจจะสร้างกำลังใจให้บุคคลที่กำลังอยู่ในขั้นตอนฟ้อง SLAPPs ได้มีกำลังใจและขณะเดียวกันได้พบทางออก ดังนั้นในตอนที่ 5 ได้นำเสนอข้อมูลทางวิชาการ ทางออก ทางแก้ ถึงแนวทางการป้องกันการฟ้อง SLAPPs
