สถาบันวิจัยสิงคโปร์สำรวจมุมมองคนอาเซียนปีนี้ ถ้าต้องเลือกข้างมหาอำนาจ โหวตให้ ‘จีน’ 50.5% ‘สหรัฐ’ 49.5% เป็นครั้งแรกที่จีนแซงหน้าสหรัฐฯ ตั้งแต่เริ่มทำแบบสำรวจในปี 2563 และส่วนมากมองจีนเป็นมหาอำนาจเศรษฐกิจที่มีอิทธิพลมากสุดในอาเซียน
สถาบันเอเชียอาคเนย์ศึกษา ISEAS-Yusof Ishak ซึ่งถือเป็นกลุ่มคลังสมองของสิงคโปร์ได้สำรวจมุมมองระดับภูมิภาคของชาวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มากกว่าครึ่งหน่ึงบอกว่าต้องการที่จะร่วมมือกับจีนมากกว่าสหรัฐ หากอาเซียนถูกบังคับให้เลือกระหว่างมหาอำนาจที่เป็นคู่แข่งกัน ผลสำรวจนี้สะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลที่เพิ่มขึ้นของจีนในภูมิภาคนี้
โดยผลสำรวจสัดส่วนเลือก ‘จีน’ อยู่ที่ 50.5% สหรัฐ 49.5% เมื่อเทียบกับผลสำรวจปีที่แล้วพบว่า 38.9% ชอบจีน และ 61.1% เลือกสหรัฐ
การสำรวจนี้ถูกเผยแพร่ออกมาเมื่อเดือนเมษายนทีี่ผ่านมา โดยสำรวจจากผู้คนจากรัฐบาลและเอกชน ตลอดจนนักวิชาการและนักวิจัย สถาบันการศึกษา องค์กรพัฒนาเอกชนและสื่อ ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดังนั้นจึงเป็นการนำเสนอทัศนคติที่มีอยู่ในกลุ่มผู้ที่อยู่ในบทบาทที่มีอิทธิพลต่อนโยบายในประเด็นระดับภูมิภาค
Danny Quah คณบดีคณะนโยบายสาธารณะ มหาวิทยาลัยแห่งชาติสิงคโปร์ กล่าวว่า ดูเหมือนว่านี่จะเป็นจุดเริ่มต้นของกระแส เพราะเป็นครั้งแรกที่จีนแซงสหรัฐ แต่ถ้าดูข้อมูลพื้นฐานลักษณะยังเป็นเหมือนรูปแบบกระดานหกที่สลับไปมามากกว่าจะบอกได้ชัดว่าเป็นแนวโน้ม
ในบรรดา 10 ประเทศกลุ่มสมาชิกอาเซียน ความสอดคล้องกับจีนปรากฎชัดเจนที่สุดในกลุ่มผู้ตอบแบบสอบถามจากมาเลเซียที่ 75.1% ตามมาด้วยอินโดนีเซีย และลาวที่ 73.2% และ 70.6% ตามลำดับ
ส่วนสหรัฐได้รับการสนับสนุนจากฟิลิปปินส์ และเวียดนาม ที่ 83.3% และ 79% ซึ่งส่วนหนึ่งสะท้อนถึงความตึงเครียดที่ทั้งสองประเทศมีกับจีนจากการอ้างสิทธิ์ทับซ้อนกันในทะเลจีนใต้
ผลการสำรวจอื่นๆ ผู้ตอบแบบสอบถาม 59.5% มองว่าจีนเป็นมหาอำนาจทางเศรษฐกิจที่มีอิทธิพลมากที่สุดในอาเซียน ซึ่งเหนือกว่าสหรัฐที่ 14.3%
ขณะที่กลุ่มประเทศที่สนับสนุนจีน มาเลเซีย อินโดนีเซีย และลาวประเทศเหล่านี้ได้รับประโยชน์จากโครงการริเริ่มโครงสร้างพื้นฐานหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง และความสัมพันธ์ทางการค้าที่แข็งแกร่ง ซึ่งจีนเป็นคู่ค้าอันดับต้นๆ ของมาเลเซียมานานกว่าทศวรรษ และลงทุนหลายพันล้านในภาคส่วนสำคัญๆ
เมื่อปีที่แล้วรัฐบาลมาเลเซีย กล่าวว่า Geely ผู้ผลิตรถยนต์สัญชาติจีน ถือหุ้น 49.9% ในบริษัท Proton และจะลงทุนราว 1 หมื่นล้านดอลลาร์ในศูนย์กลางการผลิตรถยนต์ของมาเลเซีย
ขณะที่ความสัมพันธ์ของอินโดนีเซียระดับผู้นำ ประธานาธิบดีคนล่าสุด ปราโบโว ซูเบียนโต ได้พบกับประธานาธิบดีสี จิ้นผิงในการเยือนต่างประเทศครั้งแรกในตำแหน่งประธานาธิบดีหลังชนะเลือกตั้ง ซึ่งอินโดนีเซียได้เปิดทางรถไฟความเร็วสูงสายแรกที่สร้างร่วมกับจีน
ส่วนลาวตอนนี้บริษัทรัฐของจีนลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานด้านพลังงานในลาว ซึ่งจีนเป็นผู้ลงทุนอันดับต้นๆ
ภาพรวมมีการให้ความเห็นว่านโยบายของสหรัฐ ที่มีต่ออาเซียน มี 38.2% รู้สึกว่าระดับการมีส่วนร่วมของสหรัฐกับอาเซียนลดลงภายใต้การบริหารของประธานาธิบดีโจ ไบเดน
นอกจากนี้การสำรวจพบว่า ชาวอาเซียนส่วนใหญ่ยังไม่ต้องการเลือกข้างมหาอำนาจ มีเพียง 8% เท่านั้นที่ระบุว่าต้องเลือก เพราะการคงความเป็นกลางนั้นทำไม่ได้ในทางปฏิบัติ
ส่วนอีก 46.8% ระบุว่าควรให้ความสำคัญกับการเสริมความยืดหยุ่นและความสามัคคีเพื่อต่อต้านแรงกดดันจากทั้งสหรัฐ และจีน
