ทำไมซีรีส์เกาหลีต้องมีฉากกินเหล้า?

ทุกคนที่ดูซีรีส์เกาหลีจะต้องเจอฉากหนึ่งที่มีอยู่ทุกเรื่อง ไม่ว่าจะแนว ดราม่า แอคชั่น ครอบครัว โรแมนติกคอมเมดี้ หรือซีรีส์ 18+ คือฉากกินเหล้า ในซีรีส์ คนเกาหลีดูเหมือนจะกินเหล้าในทุกโอกาส ฉลองก็กินเหล้า เสียใจก็กินเหล้า คุยธุรกิจก็กิน ไม่สนิทกันก็กิน หรือสนิทมาก ๆ ยิ่งกินหลายฉาก ตามมาด้วยสถานการณ์สุดคลาสสิคคือ เมา สารภาพความในใจบางอย่าง ตื่นมาแล้วจำอะไรไม่ได้ แต่จากนั้นก็จะเจอความทรงจำย้อนกลับมาตีแสกหน้าเป็นฉาก ๆ 

คำถามที่ผุดขึ้นมาในใจเราทุกครั้งที่ดูก็คือ คนเกาหลีกินเหล้าเยอะจริงเหรอ กินไปทำไม กินโชว์หน้าจอแบบนี้ทำได้ด้วยเหรอ และการดื่มไม่ยั้งในซีรีส์ส่งผลอะไรต่อประเทศ หรือมีผลอะไรต่อโลกบ้างในวันที่ซีรีส์เกาหลีได้รับความนิยมไปทั่วโลกแบบนี้

คนเกาหลีกินเหล้าเยอะขนาดที่เห็นในซีรีส์ จริงไหม

สถิติทั้งหลายบอกชี้ให้เห็นว่า จริง ในปี 2014 เคยมีรายงานบอกว่าโดยเฉลี่ยแล้วคนเกาหลีใต้กินเหล้าเพียว ๆ 13.7 ช็อตต่ออาทิตย์ มากกว่าคนรัสเซียที่เขาว่าดื่มโหดเกิน 2 เท่า รายงานสถิติอีกชิ้นของปี 2019 ก็ระบุกว่า 75.5% ของคนอายุ 19 ปี ระบุว่าพวกเขาก็กินเหล้า และถ้าเราดูเทรนของการดื่มแอลกอฮอลล์ ที่มีคนบันทึกไว้ตั้งแต่ปี 1998-2018 ก็จะเห็นว่า 20 ปีผ่านไป ปริมานแอลกอฮอล์ที่คนเกาหลีดื่มต่อวันเพิ่มขึ้นเกือบ 80% แม้แต่ในตอนนี้ที่โควิดระบาดคน ต้องทำตามมาตราการเว้นระยะห่าง เลี้ยงฉลองกันไม่ได้ ธุรกิจอื่นอาจจะโดนผลกระทบจากโควิด-19 แต่ไม่ใช่กับธุรกิจเหล้า เพราะนี่ทำให้เทรนการดื่มคนเดียวหรือภาษาเกาหลีเรียกว่า ‘ฮนซุล’ (혼술) มาแรงจนทำให้ยอดขายเหล้าแรงดีไม่มีตก ในปี 2020 ยอดขายเติบโตแบบสวนกระแส ทำเงินไปได้ 6.4 ล้านล้านวอน ตีเป็นเงินไทยก็ตกประมาณ 1.8 แสนล้านบาท เติบโตขึ้น 2% ในขณะที่ ยอดทั่วในเอเชียตก 2% และคาดว่าในปี 2021 นี้ยอดก็จะโตขึ้นอีก ฉะนั้นที่เห็นดื่มกันบ่อย ๆ ในซีรีส์ก็อาจจะไม่ไกลความจริง

ทำไมคนเกาหลีถึงกินโหดขนาดนี้

คำตอบส่วนหนึ่งอาจจะเป็นความเครียดในสังคมและการทำงาน ที่ทำให้การกินเหล้าคือการผ่อนคลายอย่างหนึ่ง อีกส่วนคือวัฒนธรรมการดื่มเพื่อสร้างสัมพันธ์กับคนอื่น แลเพื่อละลายพฤติกรรมให้สนิทกันได้เร็ว ยิ่งในสังคมเกาหลีใต้ที่มีลำดับขั้น การนับอาวุสโส และมารยาทที่เข้มงวด การไปกินเหล้าอาจเป็นหนทางหนึ่งท่ีจะลดลำดับขั้นเหล่านี้ เพราะเมื่อสังสรรค์ด้วยกันก็สนิทกันมากขึ้น ก็เหมือนกับคนทุกที่ในโลกที่เวลาเหล้าเข้าปากก็ยิ่งง่ายกับการเปิดใจหรือระบายความในใจออกมา

แล้วยิ่งในที่ทำงานวัฒนธรรมการดื่มยิ่งแข็งแกร่ง บริษัทในเกาหลีมีสิ่งที่เรียกว่า ‘ฮเวชิก’ (회식) คือการกินข้าวกับที่ทำงาน ที่มีทุกอาทิตย์หรือทุกเดือนแล้วแต่ที่ และในงานกินเลี้ยงแบบนี้ถ้าเป็นพนักงานชั้นผู้น้อยก็กลับก่อนนายไม่ได้ แถมวัฒนธรรมแบบห้ามปล่อยให้แก้วว่าง และเชียร์ดื่มหมดแก้วก็ยิ่งทำให้ต้องกินเหล้าเยอะ นอกจากนี้ยังมีวัฒนธรรมการดื่มหลาย ๆ รอบ แบบที่เราเคยเห็น ๆ กันในซีรีส์ที่ส่งเสริมความเมาเข้าไปอีก การดื่มสำคัญระดับที่มีรายงานหนึ่งเคยระบุด้วยว่า สำหรับบางงานเนี่ยหนึ่งในคำถามที่ถามกันตอนสมัครงานคือ คุณดื่มได้เยอะแค่ไหน ฉะนั้นไม่แปลกที่ในซีรีส์เราจะเห็นเขาดื่มกันบ่อย ๆ เพราะมันคือการสะท้อนสังคมจริง ๆ ของเกาหลีใต้ จนทำให้เกิดซีรีส์ที่มีการกินเหล้าเป็นศูนย์กลางของเรื่องเช่น ‘Drinking Solo’ ที่เป็นเรื่องของตัวเอกที่ชอบกินเหล้าคนเดียวหลังเลิกงาน หรือ ‘Mystic Pop-up Bar’ ที่เป็นร้านเหล้าลึกลับที่รับแก้ปมหรือความแค้นในใจคน และแม้ถึงวัฒนธรรมนี้ดูจะค่อย ๆ เบาบางจางลงตามกาลเวลาแต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าการดื่มในที่ทำงานคือส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมไปเสียแล้ว

กินเหล้าโชว์ในโทรทัศน์ ทำได้ด้วยเหรอ

แต่การกินเหล้าโชว์ในจอโทรทัศน์แบบนี้อาจจะเป็นสิ่งที่แตกต่างกับบ้านเราอยู่สักนิดนึงเพราะ เนื่อจากประเทศไทยไม่อนุญาตให้บ้านเราไม่ให้มีการโฆษณาเครื่องดื่มแอลกอฮอล์แบบเห็นฉลาก แต่ถ้าสังเกตดี ๆ ก็จะเห็นได้ว่าในในซีรีส์เกาหลีถึงเหล้าจะมีฉลากแต่มักจะเป็นฉลากยี่ห้อที่ไม่มีอยู่จริง หรือในรายการอื่น ๆ ที่มีการดื่มโชว์ก็ใช้วิธีปิดยี่ห้อ เบลอ หรือ ถ่ายเลี่ยง ๆ เพราะกฏหมายว่าด้วยเรื่องโฆษณาแฝง หรือ Product Placement ของเกาหลีห้ามไม่ให้โฆษณาแอลกอฮอลล์ บุหรี่ หรือสินค้าที่เกี่ยวข้อง

ดื่มจนโซจูกลายเป็นเหล้ากลั่นที่ขายดีที่สุดในโลก

แต่นั่นไม่ใช่อุปสรรค เพราะถึงจะไม่มียี่ห้อระบุ พอซีรีส์ถูกส่งออกไปในระดับโลกก็สามารถทำให้โซจูกลายเป็นสินค้าขายดีระดับโลกด้วยเช่นกัน ดูแค่โซจูยี่ห้อจินโร (ถ้าเคยเห็นคือโซจูที่มีตรากบ) ยี่ห้อเดียวยังทึ่งกับการเติบโตแบบก้าวกระโดด จากที่ขายดีจนครองอันดับ 1 เหล้ากลั่นที่ขายดีที่สุดในโลกติดกัน 20 ปี ของการจัดอันดับโดย The Millionaires’ Club อยู่แล้ว แต่ปี 2020 โซจูของจินโรก็ขายดีขึ้นอีก 10% ทั้งที่ทั้งโลกบริโภคแอลกอฮอล์น้อยลง 9% หรือแม้แต่ในประเทศไทยปีนี้ จินโรก็ขายดีขึ้น 210% เทียบกับปีที่แล้ว ไม่น่าแปลกใจที่ปีที่แล้วโซจูจะส่งออกได้ประมาณ 85.59 ล้านดอลล่าร์สหรัฐหรือ 2,800 ร้อย กว่าล้านบาทไทย และปีนี้ตัวเลขก็น่าจะสูงขึ้นอีก

แต่แน่นอนว่าการกินเหล้าไม่ได้มีแต่สร้างข้อดีให้กับประเทศชาติแบบการสร้างรายได้ แต่ก็ทำให้เกิดรายจ่ายทางสังคม กว่าสองหมื่นล้านดอลลาร์ต่อปี แปลงเป็นเงินไทย ก็สูงถึง 667,200 ล้านบาทและมีผู้เสียชีวิตมากมายด้วย รายงานปี 2017 เคยระบุไว้ว่ามีคนเสียชีวิตเฉลี่ย 13 คนต่อวันจากเหตุที่เกี่ยวข้องกับการดื่มแอลกอฮอล์  และดูจากสถิติทั้งหมด เหตุการณ์ Hospital Playlist ที่หมอปลูกถ่ายตับอย่างอิกจุนงานยุ่งแทบไม่ได้นอนก็คงไม่ใช่เรื่องเกินจริง นอกจากนี้ยังมีปัญหาเรื่องคดีความต่าง ๆ ที่เกิดจากการดื่มแอลกอฮอล์ เช่นคดีและจากการเมาแล้วขับก็ยังคงมีให้เห็นถึงแม้จะมีการลงโทษอย่างหนักทางกฏหมายแล้วก็เถอะ หรือการตัดสินคดีที่ศาลยอมรับการนำเอาการเมามาเป็นหนึ่งในข้ออ้างของการข่มขืน

ดังนั้นเป็นเรื่องน่าสนใจที่เราต้องรอดูว่าเราจะได้เห็นซีรีส์เกาหลีที่ได้รับคำชื่นชมเสมอเรื่องการชี้นำสังคม ทำอะไรเพื่อรณรงค์เรื่องนี้หรือไม่ในอนาคต หรือปล่อยให้การดื่มหนักเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมที่หยั่งรากลึกลงไปทุกทีในเกาหลีใต้

บทความอ้างอิง

• https://www.dailymail.co.uk/news/article-2551059/South-Koreans-drink-TWICE-Russians-five-times-Brits.html
• https://www.statista.com/statistics/1126217/south-korea-adults-drinking-alcohol/
• https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7918354/
• https://www.ft.com/content/7b4cabda-0278-4929-9899-4d064c983907
• https://edition.cnn.com/travel/article/parts-unknown-bourdain-korea-drinking/index.html
• https://www.researchgate.net/publication/301665161_Korea’s_Drinking_Culture_When_an_Organizational_Socialization_Tool_Threatens_Workplace_Well-being
• https://www.creatrip.com/en/blog/10066
• https://www.kedglobal.com/brandedContent/brd0009
• https://www.thespiritsbusiness.com/2021/07/south-korea-alcohol-spending-to-see-strong-growth-in-2021
• http://www.koreaherald.com/view.php?ud=20210721000741
• https://www.statista.com/statistics/1254517/south-korea-soju-export-value/
• https://www.aljazeera.com/features/2016/2/7/the-country-with-the-worlds-worst-drink-problem
• https://ksr.hkspublications.org/2019/07/16/in-south-korea-being-drunk-is-a-legal-defense-for-rape/