หนี้ครัวเรือนไทยแตะ 14.3 ล้านล้านบาท คิดเป็น 89.3% ของ GDP หนี้ครัวเรือนไทยสูงที่สุดในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา สูงกว่าระดับก่อนโควิดอย่างมีนัยสำคัญ คาดสัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อ GDP จะขยายตัวเพิ่มได้อีก กลุ่ม ‘ผู้มีรายได้น้อย’ กำลังเจอปัญหาหนัก
1) รายงานจาก SCBEIC ระบุว่า หนี้ครัวเรือนไทยตอนนี้สูงที่สุดในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา โดยในไตรมาส 2/2021 อยู่ในระดับ 14.3 ล้านล้านบาท ขยายตัวต่อเนื่องจากไตรมาสก่อนหน้า
2) ขณะที่สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อ GDP ปรับลดลงมาเล็กน้อยมาอยู่ในระดับ 89.3% จาก 90.6% ในไตรมาสก่อนหน้า ตาม GDP ที่กลับมาขยายตัวจากฐานต่ำปีก่อนหน้า แต่ยังสูงกว่า ‘ระดับก่อนโควิด’ อย่างมีนัยสำคัญและสูงที่สุดในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา
3) โดยรายงานระบุว่า การขยายตัวของหนี้ครัวเรือนในไตรมาสที่ 2 นำโดยสินเชื่อบุคคลเป็นหลัก เนื่องจากครัวเรือนยังต้องการสินเชื่อมาทดแทนสภาพคล่องที่ลดลงจากเศรษฐกิจที่ซบเซา
4) พร้อมทั้งประเมินว่า สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อ GDP ของไทยอาจกลับมาสูงขึ้นได้อีกในปีนี้ ภายใต้สมมติฐานการเติบโต Real GDP ปี 2021 ที่ 0.7% คาดว่าสัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อ GDP ณ สิ้นปี 2021 จะอยู่ในช่วง 90-92%
5) โดยเฉพาะในช่วงไตรมาส 3 ที่มีการแพร่ระบาดของโควิด 19 เกิดขึ้นมากและมีมาตรการล็อกดาวน์ส่งผลต่อเศรษฐกิจเพิ่มเติม ส่งผลให้สัดส่วนหนี้ครัวเรือนจะกลับมาปรับสูงขึ้นอีกครั้ง และอาจปรับเพิ่มขึ้นทำจุดสูงสุดใหม่ได้อีก หากการก่อหนี้ของภาคครัวเรือนยังคงขยายตัวรวดเร็ว ในขณะที่เศรษฐกิจหดตัว
6) สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อ GDP ของไทยที่อยู่ในระดับสูงต่อเนื่อง จะเป็นอุปสรรคต่อการฟื้นตัวของการใช้จ่ายและฐานะการเงินของภาคครัวเรือนและเศรษฐกิจในภาพรวม โดยเฉพาะในกลุ่ม ‘ผู้มีรายได้น้อย’ ที่มีหนี้
จากผลสำรวจผู้บริโภคของ SCBEIC พบว่า กลุ่มผู้มีรายได้น้อยที่มีหนี้ ‘ส่วนใหญ่’ กำลังเผชิญปัญหาในการชำระหนี้และมากกว่า 1 ใน 4 ของคนกลุ่มนี้มี ‘ปัญหาหนัก’
7) แม้ปัจจุบันสถานการณ์การแพร่ระบาดจะเริ่มคลี่คลายนำไปสู่การทยอยเปิดเมือง และการฟื้นตัวของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ แต่ภาวะหนี้สูงของภาคครัวเรือนไทยน่าจะยังเป็นปัญหาสำคัญที่ต้องใช้เวลาในการแก้ไขไปอีกหลายปี
8 ) สุดท้าย SCBEIC คาดว่า ครัวเรือนที่มีหนี้สูงจะเข้าสู่ช่วงของการปรับตัวเพื่อลดสัดส่วนหนี้ต่อรายได้ (deleverage) ในระยะต่อไป
โดยสิ่งจำเป็นในช่วงต่อจากนี้เพื่อปรับลดหนี้ครัวเรือนและลดความเสี่ยงต่อการเศรษฐกิจในภาพรวม คือ
มาตรการช่วยเหลือของภาครัฐ อย่างการปรับโครงสร้างหนี้และการเยียวยาด้านรายได้จากผลกระทบของมาตรการปิดเมือง ควบคู่กับการสนับสนุนการเพิ่มรายได้ในอนาคตผ่านมาตรการ สนับสนุนการจ้างงานและการปรับทักษะแรงงาน
