ต่างชาติคุมตลาดออนไลน์ไทย สินค้าจีนทะลัก-ขึ้นค่าธรรมเนียมอื้อ ยังไร้รัฐควบคุม

ช่วงที่ผ่านมาพ่อค้าแม่ขายออนไลน์ไทยบ่นกันเป็นเสียงเดียวว่า “สินค้าจีนบุก” เข้ามาทำตลาดในไทยโดยตรง ตัดราคาสินค้าไทยหรือสินค้าที่นำเข้ามาโดยพ่อค้าแม่ค้าชาวไทย กระทบยอดขาย

ล่าสุด ‘ป้อม-ภาวุธ พงษ์วิทยภานุ’ CEO ของ Creden.co ฉายภาพตลาดอีคอมเมิร์ซไทยบนเวที CTC Forecast 2024 ว่า ตอนนี้คนไทยกว่า 55 ล้านคนสามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ต ตลาดใหญ่ขึ้นมากจาก 20 กว่าปีก่อนที่มีผู้ใช้อินเทอร์เน็ตเพียง 1 ล้านคน ตอนนี้การทำ ‘ออนไลน์’ จึงไม่ใช่ทางเลือกอีกต่อไป

แต่ท่ามกลางสถานการณ์ปัจจุบันที่ผู้ประกอบการไทยซื้อขายและเข้าถึงผู้บริโภคผ่านโลกออนไลน์ ‘สินค้าจีน’ ก็เข้ามาบุกไทยอย่างต่อเนื่อง ส่วนหนึ่งมาจากการเปิดพรมแดน-รถไฟฟ้าความเร็วสูงลาวจีน และช่องทางที่ ‘สินค้าจีน’ ทะลักเข้าสู่ประเทศไทย คือ มาร์เก็ตเพลส (marketplace) อย่าง Lazada, Shopee หรือ TikTok

ย้อนไปลองสังเกตจากงบกำไรขาดทุนล่าสุดอย่าง

งบของ Lazada ในไตรมาส 1 ปี 2566
รายได้ 21,470 ล้านบาท เติบโต 3.85 %
กำไร 604 ล้านบาท เติบโต 46.35 %

จะพบว่าธุรกิจของ Lazada Group กำไรแทบทุกกลุ่มแล้ว ไม่ว่าจะเป็นมาร์เก็ตเพลส เพย์เมนท์ หรือโลจิสติก

Lazada Group ในประเทศไทยปี 2565
มีรายได้ราว 3.8 หมื่นล้าน
และมีกำไรรวมราว 3.2 พันล้าน
แม้ภาพรวมยังขาดทุนสะสมอยู่ราว 15,980 ล้านบาท

เช่นเดียวกันกับ Shopee ที่หลังจากบุกเข้าสู่ตลาดไทยมาแล้ว 7-8 ปี ตอนนี้มีระบบนิเวศน์ของอีคอมเมิร์ซที่แข็งแกร่งมาก พร้อมชนแบบหน้ากระดาน

เช่นเดียวกัน เมื่อมาดูสถานการณ์ ‘ตลาดขนส่ง’ จะเห็นว่า ในตลาดขนส่งจะมีบริษัทที่นำอยู่ 3 เจ้า คือ Lazada Express, Shopee Express และ J&T Express (ที่ทำขนส่งให้กับ TikTok)

ดังนั้น ใครคุมได้หมด = คนที่ได้เปรียบ

ในกลุ่มประเทศอาเซียนตอนนี้ ประเทศที่ไม่มี ‘มาร์เก็ตเพลส’ ท้องถิ่นหรือมาเก็ตเพลสของตัวเอง มี 4 ประเทศ ได้แก่ ไทย มาเลเซีย สิงคโปร์ และฟิลิปปินส์

ขณะที่ ‘เวียดนาม-อินโดนีเซีย’ มีมาร์เก็ตเพลสท้องถิ่นอยู่และได้รับการดูแลจากภาครัฐ

สถานการณ์ที่เจ้าของมาร์เก็ตเพลสต่างชาติบุกหนักอย่างต่อเนื่อง ทำให้ปัจจุบันต่างชาติเริ่มคุมตลาดค้าขายออนไลน์ไทยได้หมด จึงนำมาสู่การกอดคอกันขึ้นราคาของ Lazada-Shopee กว่า 150% ภายในช่วง 7 เดือนที่ผ่านมา โดยไม่มีการควบคุมจากรัฐ

เมื่อก่อนขายของบน Lazada และ Shopee ฟรี แต่ตอนนี้มีค่าใช้จ่ายแล้ว แล้วเมื่อสามารถคุมตลาดได้อย่างเบ็ดเสร็จ ราคาค่าธรรมเนียมก็จะขยับขึ้น โดยยังมี ‘ช่องว่าง’ ที่รัฐยังไม่เข้ามาควบคุมมากเท่าไร

ตอนนี้ค่าบริการเฉลี่ย คือ 7% แต่ไม่มีมาร์เก็ตเพลสเจ้าไหนเป็นของไทยเลย

“ตอนนี้ผู้ประกอบการไทยทั้งประเทศกำลังยืมจมูกเขาหายใจ นี่คือความน่ากลัวของการบุกเข้ามาของต่างชาติในประเทศไทย”