ญี่ปุ่นแจกเงินให้คนย้ายออกจากโตเกียว แก้ทั้งคนล้นเมือง และกระจายความเจริญสู่ต่างจังหวัด

ลองจินตนาการภาพเมืองแห่งหนึ่งมีรถเมล์ 10 คัน สำหรับไว้รับส่งคน 100 คน แต่ถ้าวันหนึ่งประชากรในเมืองเพิ่มเป็นหลักหมื่นคน ขนส่งสาธารณะในระดับนั้นจะไม่เพียงพอต่อความต้องการทันที นี่คือตัวอย่างปัญหา “คนล้นเมือง” และเป็นหนึ่งในปัญหาที่ญี่ปุ่น รวมถึงหลายๆ เมืองใหญ่ทั่วโลกกำลังเจอ

แม้การสำรวจเมื่อปี 2022 จะพบว่าจำนวนประชากรในโตเกียวลดน้อยลง แต่ดูเหมือนตัวเลขหลักหมื่นคน จะยังไม่ทันใจ รัฐบาลญี่ปุ่นจึงออกนโยบายเสนอเงินให้ครอบครัวที่อาศัยในโตเกียวจำนวน 1 ล้านเยน หรือประมาณ 2.6 แสนบาทต่อลูกหนึ่งคน (แต่ถ้ามีลูก 2 คนก็มีสิทธิได้เงินสูงสุด 5 ล้านเยนเลย)

เงินจำนวนนี้แลกกับการย้ายออกจากแถบเมืองหลวงของโตเกียว ไปใช้ชีวิตที่ต่างจังหวัด โดยมีเงื่อนไขว่า ย้ายไปแล้วต้องไปทำงานที่บริษัทจังหวัดนั้นๆ, ไปเปิดบริษัทของตัวเอง หรือจะทำงานเดิมก็ได้ แต่ต้องทำแบบ Remote Working

ซึ่งการตั้งเงื่อนไขแบบนี้ก็เพื่อให้มั่นใจว่าอย่างน้อยที่สุด ประชาชนที่รับข้อตกลงจะยังมีงานทำหาเลี้ยงตัวเองได้ ส่วนการตั้งบริษัท หรือเปิดกิจการใหม่ในท้องถิ่น ก็ทำให้เกิดปรากฎการณ์กระจายความเจริญจากเมืองหลวงสู่ต่างจังหวัดไปในตัว

ถึงอย่างนั้น การมอบเงินจูงใจหลักแสนแลกกับย้ายบ้าน  หลายคนก็อาจมองว่ามันไม่น่าจะคุ้มค่าเท่าไหร่  แต่ถ้าพิจารณาลึกลงไปอีกนิด การย้ายออกไปอยู่ต่างจังหวัด จะช่วยให้แต่ละครอบครัวประหยัดค่าใช้จ่ายที่ไม่จำเป็นมากขึ้นในระยะยาว เช่น ค่าเดินทาง หรือเงินจากค่าครองชีพที่สูงเกินจำเป็น

และนอกจากประเด็นการเงินแล้ว รัฐบาลญี่ปุ่นยังเตรียมการสนับสนุนด้านอื่นๆ ไว้รองรับด้วย เช่น ศูนย์ดูแลเด็กเล็กในแต่ละหัวมุมเมือง ซึ่งมีความสำคัญมากสำหรับพ่อแม่มือใหม่ รวมถึงก่อนหน้านี้ หลายๆ เมืองยังแข่งกันออกนโยบายลดราคาที่อยู่อาศัยประเภท Akiya (บ้านหรืออาคารที่ถูกปล่อยทิ้งร้าง) ซึ่งผู้ย้ายมาใหม่ก็สามารถเข้ามาจับจองเป็นเจ้าของที่อยู่ประเภทนี้ และปรับปรุงเป็นบ้าน หรือจะเป็นออฟฟิศสำหรับทำงานก็ได้

ขณะที่ขนส่งสาธารณะต่างๆ ในชนบทก็มีความพร้อมในระดับหนึ่ง ซึ่งช่วยลดความกังวลด้านการเดินทางไปได้เยอะ

อย่างที่พูดถึงเมื่อตอนต้น ปัญหาคนล้นเมืองไม่ได้ส่งผลกระทบแค่ต้องแย่งกันกิน แย่งกันใช้ แต่มันยังทำให้คนในสังคมต้อง ‘แย่งกันแข่งขัน’ โดยไม่รู้ตัว นักเรียนต้องแข่งกันสอบเข้ามหาวิทยาลัยดีๆ คนวัยทำงานต้องพยายามเข้าบริษัทแถวหน้า พ่อค้าแม่ขายต้องแย่งกันทำมาหากิน ภาพที่เราเห็นจนชินตาเหล่านี้อาจเป็นหนึ่งในสาเหตุที่ทำให้คนยุคใหม่เผชิญกับภาวะเครียด จึงไม่น่าแปลกใจเลยว่า คนที่อาศัยอยู่ในเมืองหลวง มีแนวโน้มจะเครียดกว่าคนต่างจังหวัด

แต่ใช่ว่าการอยู่ต่างจังหวัดจะไร้ความกังวลเสมอไป ผู้คนที่อาศัยในพื้นที่ชนบทก็ต้องเจอปัญหาการว่างงาน หรือรายได้ไม่ทัดเทียมคนเมือง ซึ่งหากมองหาจุดสมดุลของทั้งหมดทั้งมวลแล้ว การกระจายรายได้ การกระจายความเจริญให้เท่าๆ กันทั่วประเทศน่าจะเป็นหนึ่งในทางออกที่ดีที่สุด และนั่นก็เป็นสิ่งที่ญี่ปุ่นพยายามทำเช่นกัน

อ้างอิงจาก

https://cms.workpointtoday.com/tokyo-2021-population-down/

https://www.insider.com/japanese-government-selling-rural-homes-cheap-akiya-banks-2021-5

https://www.theguardian.com/world/2023/jan/03/million-yen-per-child-to-leave-tokyo-japans-offer-to-families

#กลิ่นความเจริญ

#สำนักข่าวทูเดย์

#MakeTomorrowToday