สำหรับสายฟิตเนสและเวทเทรนนิ่ง หลายคนคงรู้กันดีว่า ความทุกข์ทรมาน ไม่ได้เกิดขึ้นตอนที่ยกเวทหนักๆ หรือทำ Progressive Overload เท่านั้น แต่อาการปวดกล้ามเนื้อ (ในทางที่ดี) จะเกิดในอีกสองสามวันหลังจากนั้นเป็นปกติ
หลายคนจึงหาทางเยียวยาความเจ็บปวดของกล้ามเนื้อ และหนึ่งในกิจกรรมที่ฮิตที่สุด หลังจากออกกำลังหนักๆ คือ Ice Bath หรือ ‘การแช่น้ำแข็ง’ ดังที่เราได้เห็นอินฟลูเอนเซอร์สายออกกำลังกายหลายคนโพสต์ลงโซเชียลบ่อยๆ แต่การทำ Ice Bath ดีอย่างไร เหมาะกับคนแบบไหน วันนี้สำนักข่าว TODAY ขอพาไปสำรวจกัน
[ Ice Bath คืออะไร ]
หากแปลตรงตัว Ice Bath คือการแช่น้ำเย็นจัด ที่ใส่น้ำแข็งลงไปด้วยนั่นแหละ Ice Bath ไม่ใช่เรื่องใหม่ จริงๆ เป็นกิจกรรมที่อยู่กับมนุษย์มานานแล้วด้วยซ้ำ ย้อนกลับไปตั้งแต่ยุคอียิปต์โบราณ มีหลักฐานในทางการแพทย์ พบว่า มีการให้คนไข้ที่ระคายเคืองผิวหนัง ทำการรักษาด้วยการนอนแช่น้ำแข็ง
จากนั้น การแช่น้ำแข็งก็วิวัฒน์ตัวเองมาตลอด ถูกใช้ในหลายสถานการณ์ แต่ที่นิยมที่สุด คือการใช้เพื่อเยียวยาร่างกาย โดยเฉพาะในหมู่นักกีฬา ที่ใช้ลดการอักเสบของกล้ามเนื้อหลังออกกำลังกาย และกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตนั่นเอง
[ แช่น้ำเย็น ไม่ได้เป็น Ice Bath เสมอไป? ]
หลายคนอาจติดภาพว่า การทำ Ice Bath คือการนำตัวลงไปจุ่มในอ่างไม้ ที่บรรจุน้ำเย็นจัด มีน้ำแข็งลอยอยู่บนผิวน้ำ ซึ่งนั่นก็ไม่ผิด แต่จริงๆ แล้ว การพาตัวเองไปปะทะความเย็นในอ่างยังมีหลายประเภทมากกว่า Ice Bath
อย่างถ้าใครสนใจ คงได้ยินคำว่า Cold Plunge รวมถึงสิ่งที่เรียกว่า Cold Water Immersion (CWI) มาบ้าง ว่าแต่มันแตกต่างกันที่ตรงไหน เราขอสรุปให้ฟัง ดังนี้
- Cold Eater Immersion หรือ CWI คือคำกว้างๆ ที่ใช้เรียกกิจกรรมใดๆ ก็ตามที่เกี่ยวกับการพาร่างกายไปปะทะน้ำเย็น ไม่ว่าจะเป็นการอาบน้ำเย็น (Cold Shower) รวมไปถึง Ice Bath และ Cold Plunge ด้วย
- Ice Bath คือกิจกรรมการแช่น้ำเย็นจัดที่มักมีการใส่น้ำแข็งลงไปในอ่าง (หรือภาชนะอื่นๆ) ที่แช่เพื่อควบคุมอุณหภูมิให้ต่ำมากๆ โดยอาจต่ำถึงขั้น 1-8 องศาเซลเซียส ถ้าอยากให้เลขยิ่งน้อยก็ยิ่งต้องใส่น้ำแข็งลงไปให้เยอะ คนที่ทำ Ice Bath ส่วนใหญ่มักจะเป็นนักกีฬาที่ออกกำลังกายหนักๆ มา แล้วอยากใช้ความเย็นของน้ำช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อ
- Cold Plunge คือกิจกรรมการแช่น้ำเย็นเหมือนกัน แต่เย็นน้อยกว่า โหดน้อยกว่า Ice Bath โดยอุณหภูมิของ Cold Plunge จะเริ่มราวๆ 4-15 องศาเซลเซียส
ในอ่างมักจะมีเครื่องทำความเย็นที่สามารถกำหนดอุณหภูมิได้ สามารถควบคุมอุณหภูมิได้ง่ายกว่า ทำให้แช่ได้นานกว่า ซึ่งนอกจากจะช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อเหมือน Ice Bath แล้ว การทำ Cold Plunge ยังช่วยฝึกสมาธิ เพิ่มการหมุนเวียนและการเผาผลาญอีกด้วย
นอกจากที่ว่ามา ยังมีกิจกรรมคล้ายๆ กันที่เรียกว่า contrast bath therapy หรือ การแช่น้ำร้อนและเย็นสลับกัน จะช่วยให้หลอดเลือดขยายและหดสลับกันไป เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดในร่างกายให้ไหลเวียนได้ดียิ่งขึ้น
[ ทำไม Ice Bath กลายเป็นเทรนด์ในไทยและทั่วโลก? ]
สำหรับ Ice Bath ได้รับความนิยม โดยเฉพาะฝั่งตะวันตก ในหมู่ของนักกีฬา และอินฟลูเอนเซอร์ที่ดูแลตัวเอง หนึ่งในคนที่ทำให้บูมขึ้นมา คือ Wim Hof นักเขียนหนังสือเรื่อง The Wim Hof Method ที่ผสมรวมการฝึกหายใจ กับการแช่น้ำเย็นเข้าด้วยกัน สุดท้ายเทรนด์การแช่น้ำเย็น และน้ำแข็งก็ขยายมาสู่ประเทศไทยบ้านเรา
ปัจจัยสำคัญที่ทำให้ Ice Bath ได้รับขึ้นไปอีก เป็นผลจากฟิตเนส สปา และศูนย์ดูแลสุขภาพต่างๆ บรรจุโปรแกรม Ice Bath ไว้เป็นหนึ่งในคอร์สของตัวเอง อาจเพราะเมืองไทยเป็นเมืองร้อน ออกกำลังก็เหนื่อยและร้อนมากอยู่แล้ว หลายคนจึงต้องการวิธีการเยียวยาหลังการออกกำลังกายหนักๆ ที่ใช้ความเย็นดีกว่า
การแช่น้ำเย็น นอกจากจะมีประโยชน์ในการรักษากล้ามเนื้อ ช่วยเรื่องการไหลเวียนเลือดในร่างกาย การฝึกหายใจและฝึกสมาธิแล้ว มันยังช่วยลดความเครียด พัฒนาระบบอวัยวะภายใน ทำให้ระบบการนอนหลับดีขึ้นไปอีก นั่นคือเหตุผลที่อินฟลูฯ สายสุขภาพหลายคน หันมาแช่น้ำเย็นกันจนกลายเป็นกิจวัตร สนับสนุนให้ตลาดของธุรกิจนี้ยิ่งเติบโต
อย่างไรก็ดี ร่างกายของคนเราไม่เหมือนกัน คนที่เคยทำ Ice Bath มาแล้วกระซิบว่า กิจกรรมนี้เหมือนกับการออกกำลังกาย และการเยียวยาทุกประเภทนั่นแหละ ที่เหมาะกับบางคน และก็อาจจะไม่เหมาะกับบางคน
ดังนั้น ก่อนที่จะลองทำ อาจจะต้องปรึกษาแพทย์ และผู้เชี่ยวชาญก่อน โดยเฉพาะคนที่มีโรคประจำตัว และถ้าได้ลอง อาจจะเริ่มต้นจากการแช่น้ำเย็นที่ยังเย็นไม่มาก แช่ไม่นาน แล้วค่อยๆ ไต่ระดับขึ้นไปดีกว่า ที่สำคัญอย่าแช่คนเดียว มีคนที่คอยดูแลกันเสมอ เพื่อป้องกันอันตรายที่ไม่อาจคาดเดาได้
อ้างอิง
