สงครามการค้าจีน-สหรัฐ เริ่มง่าย จบยาก

AFP PHOTO

คาดสงครามการค้าระหว่างสองมหาอำนาจเศรษฐกิจจะยืดเยื้อและหนักหน่วงขึ้น และอาจได้เห็นความเสียหายจากสงครามนี้ในปีหน้า

“จีนไม่มีทางยอมจำนนอย่างไร้เงื่อนไขตามที่ทรัมป์ต้องการแน่นอน” Gregory Daco นักเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ด คาดคะเนท่าทีจีนหลังประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ของสหรัฐฯ สั่งขึ้นภาษีสินค้านำเข้าจากจีน 10% เริ่มตั้งแต่ 24 กันยายน และจะปรับเป็น 25% ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม โดยอ้างเหตุผลว่า จีนเอาเปรียบสหรัฐฯ มานานและสหรัฐฯ จะไม่ยอมปล่อยให้เป็นอย่างนี้อีกต่อไป ซึ่งรวมถึงข้อกล่าวหาที่ว่าจีนทำเลียนแบบซึ่งถือเป็นการขโมยทรัพย์สินทางปัญญาของสหรัฐฯ นอกจากนี้รัฐบาลจีนยังมักเข้าไปแทรกแซงเพื่อสนับสนุนธุรกิจของตัวเอง

ผู้นำสหรัฐฯ ยังขู่สำทับว่าถ้าจีนจะใช้วิธีตาต่อตาฟันต่อฟันตอบโต้สหรัฐฯ ด้วยการขึ้นภาษีสินค้านำเข้าจากสหรัฐฯ สหรัฐฯ ก็จะขึ้นภาษีสินค้านำเข้าจากจีนอีก 267,000 ล้านดอลลาร์ ซึ่งเท่ากับเป็นการขึ้นภาษีสินค้าจีนทุกอย่างที่ขายในสหรัฐฯ

สงครามการค้าครั้งนี้อาจฉุดให้อัตราเติบโตเศรษฐกิจของสหรัฐฯ ในปีหน้าลดลง 1 ใน 3 หรือประมาณ 2% ซึ่งทรัมป์รู้ดีถึงผลกระทบนี้ แต่นักวิเคราะห์เชื่อว่าไม่ว่ายังไงเขาคงเดินหน้าตามที่ขู่เพราะไม่เช่นนั้นต่อไปคำพูดเขาก็จะเป็นเพียงลมปากที่ขาดความน่าเชื่อถือและยังช่วยเรียกเสียงสนับสนุนจากคนในชาติด้วย ผลจากการปรับตัวลดลงของขนาดเศรษฐกิจสหรัฐย่อมกระทบทั่วโลกอย่างไม่ต้องสงสัยแล้วจีนจะเดินเกมต่อยังไง?

จีนตอบโต้สหรัฐฯ ทันทีด้วยการประกาศจะขึ้นภาษีนำเข้าจากสหรัฐฯ 5 หรือ 10% ตั้งแต่ 24 กันยายนเช่นกัน แต่ถือว่าเป็นตัวเลขที่น้อยกว่าที่คาด

Mark Williams นักเศรษฐศาสตร์ประจำบริษัทวิจัย Capital Economics มองว่าจีนไม่สามารถตอบโต้สหรัฐด้วยมาตรการขึ้นภาษีอย่างเดียวได้เพราะมูลค่าเทียบกันไม่ติด และยังมองว่าจีนอาจใช้วิธีทำให้บริษัทสหรัฐในจีน “อยู่ยากขึ้น” เช่น เตะถ่วงขั้นตอนศุลกากรหรือโลจิสติกส์ อย่างที่เคยทำเมื่อครั้งมีปัญหากับรัฐบาลเกาหลีใต้เมื่อปีที่แล้ว หรือแม้กระทั่งอาจกระตุ้นให้ผู้บริโภคจีนบอยคอตต์แบรนด์สหรัฐฯ แต่จีนเองก็ต้องชั่งน้ำหนักด้วยว่าวิธีเหล่านี้อาจทำให้บริษัทสหรัฐฯ ย้ายไปลงทุนที่ประเทศอื่น Timothy Stratford จากบริษัทกฎหมาย Covington&Burling ในปักกิ่ง เห็นว่าการตัดสินใจหามาตรการรับมือที่ลงตัวที่สุดในกรณีนี้ถือว่ายากมาก ๆ สำหรับจีน

แจ็ค หม่า มหาเศรษฐี ผู้ก่อตั้งอาลีบาบา คาดการณ์ว่าสงครามครั้งนี้อาจยืดเยื้อถึง 20 ปี “ถ้าต้องการวิธีแก้ปัญหาระยะสั้น บอกได้เลยว่าไม่มี”​

ที่มา After ‘major escalation’ in US-China trade war, what happens next?
The Guardian view on US-China trade wars: careful what you start
U.S.-China trade war could soon pose a serious economic threat