ในช่วงชีวิตการทำงาน เรื่องจริงอย่างหนึ่งที่หลายคนปฏิเสธไม่ได้ก็คือ ก่อนที่จะได้ก้าวสู่ตำแหน่งที่มีอำนาจกำหนดทิศทางความเป็นไปขององค์กร จำเป็นต้องใช้เวลาเก็บสะสมประสบการณ์จนมีทักษะในการวิเคราะห์ เข้าใจภาพรวมของบริษัทตัวเอง เท่าทันคู่แข่ง และมีความเด็ดขาดในการตัดสินใจ
ยิ่งกว่านั้นคือในวัยเรียน นักศึกษาสาขาบริหารธุรกิจที่ต้องเรียนรู้กระบวนการต่างๆ ก็ยิ่งนึกภาพไม่ออกไม่ออกไปใหญ่ ทฤษฎีมากมายที่ได้เล่าเรียนไปนั้นจะนำไปใช้อย่างไรให้มีประสิทธิภาพ แน่นอนว่าจะให้ไปฝึกงานเป็นผู้บริหารบริษัทก็คงเป็นไปไม่ได้แน่
และเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว บริษัท ‘แคปซิม’ (Capsim) จึงได้คิดค้นและออกแบบเกม ‘แคปสโตน’ (Capstone) เพื่อมาตอบโจทย์นั้น
‘แคปสโตน’ คือ เกมการจำลองธุรกิจ ที่ออกแบบมาเพื่อใช้ในการเรียนการสอน ผู้เล่นที่แคปซิมมองว่าเหมาะสมที่จะเล่นแคปสโตน จึงเป็นกลุ่มนักศึกษาด้านบริหารธุรกิจเป็นหลัก โดยทำการเล่นผ่านเว็บไซต์ของแคปซิมคล้ายกับการล็อกอินโซเชียลมีเดียอย่างเฟซบุ๊กหรือทวิตเตอร์
ตัวเกมมีการผสมผสานทั้งส่วนงานการตลาด การผลิต การเงิน การจัดตำแหน่งข้ามสายงาน การวิเคราะห์การแข่งขัน การทำงานเป็นทีม และการเลือกกลยุทธ์ เพื่อสร้างองค์กรที่ประสบความสำเร็จ
โดยผู้เข้าร่วมเกมจะต้องตัดสินใจดำเนินเกมในฐานะผู้บริหารของบริษัท และต้องเผชิญกับสถานการณ์ที่ซับซ้อนและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วคล้ายกับชีวิตจริง
ดังนั้น จึงเรียกได้ว่าแคปสโตนเข้ามาสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ที่สนุกสนานแก่นักศึกษาในสายธุรกิจจำนวนมาก อีกทั้งยังถือเป็นเกมจำลองธุรกิจระดับมาตรฐานสากล
โดยมีมหาวิทยาลัยระดับโลกหลายแห่งนำไปใช้ เช่น ฮาร์วาร์ด, วอร์ตัน, เคลล็อกก์, สแตนฟอร์ด, สถาบันการจัดการแห่งอินเดีย รวมถึงที่อื่นๆ ในหลักสูตร MBA ชั้นนำกว่า 800 หลักสูตรทั่วโลก
รวมถึงในประเทศไทยเองก็มีการนำมาใช้ด้วยเช่นกัน เช่น คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หรือวิทยาลัยการจัดการ มหาวิทยาลัยมหิดล เป็นต้น
ทั้งนี้ ทางมหาวิทยาลัยหรืออาจารย์ประจำวิชาจะรับหน้าที่ลงทะเบียนและจ่ายค่าสมัครสมาชิก พร้อมทั้งสร้างบัญชีสำหรับล็อกอินของอาจารย์และทำการสร้างกลุ่ม คล้ายการสร้างห้องเรียน รวมถึงลงทะเบียนและจ่ายค่าสมัครสมาชิกให้แก่นักศึกษา เพื่อสร้างบัญชีสำหรับการล็อกอินเข้าไปร่วมเล่นเกมในภายหลัง
แล้วทำไมมหาวิทยาลัยหลายแห่งถึงเลือกแคปสโตนมาใช้งาน?
สาเหตุหลักๆ คงเป็นเพราะ
1.แคปสโตนเป็นของแคปซิม ผู้นำในอุตสาหกรรมซอฟต์แวร์จำลองธุรกิจ โดยแคปซิมทำธุรกิจด้านซอฟต์แวร์จำลองธุรกิจมายาวนานเกือบ 30 ปี เป็นแบรนด์ที่แข็งแกร่ง, มีชื่อเสียง และเป็นหนึ่งในสมาชิกของสถาบันรับรองมาตรฐานการศึกษาทางด้านบริหารธุรกิจและการบัญชี (AACSB) ซึ่งถือเป็นเครือข่ายที่มุ่งเน้นการพัฒนาการศึกษาด้านธุรกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลก
2.แคปสโตนใช้งานง่ายและสะดวก ด้วยหน้าตาซอฟต์แวร์ที่เรียบง่าย ไม่ซับซ้อน ทำให้แม้แต่ผู้ใช้งานครั้งแรกยังรู้สึกสะดวกสบาย ไม่จำเป็นต้องใช้เวลาทำความเข้าใจนาน
3.แคปสโตนช่วยส่งเสริมการเรียนภาคปฏิบัติ สร้างประสบการณ์และการเรียนรู้ระยะยาว
โดยบาร์บาร่า ซีลส์ ผู้เชี่ยวชาญด้านการออกแบบการเรียนการสอน เคยกล่าวไว้ว่า “การฝึกฝนภาคปฏิบัติเป็นส่วนประกอบที่สำคัญที่สุดของการสอนที่มีประสิทธิภาพ มันเร่งการเรียนรู้ ช่วยคงความทรงจำไว้ได้นาน และสามารถเรียกคืนความทรงจำได้สะดวก การสอนจะมีประสิทธิภาพน้อยลงเมื่อไม่มีโอกาสปฏิบัติงาน น่าเสียดายที่การสอนในห้องเรียนส่วนใหญ่ให้โอกาสในการปฏิบัติเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย”
ดังนั้น หากมีทางเลือกในที่ช่วยให้การเรียนมีประสิทธิภาพมากขึ้น มหาวิทยาลัยก็คงต้องพิจารณาทางเลือกนั้นอย่างแน่นอน
แล้ว ‘แคปสโตน’ เล่นยังไงกันแน่?
จากที่เล่าไปแล้วว่าผู้เข้าร่วมเกมจะรับบทเป็นผู้บริหาร โดยมีรายละเอียดเพิ่มเติมคือจะต้องควบคุมดูแลบริษัทมูลค่าหลายล้านเหรียญสหรัฐ ซึ่งทำธุรกิจผลิตเซ็นเซอร์ โดยแบ่งผู้เข้าร่วมเกมออกเป็น 5 กลุ่ม แต่ละกลุ่มเทียบเท่า 1 บริษัท รวมเป็น 5 บริษัท และมาทำการแข่งขันกัน
สถานการณ์ในเกมก็คือ นวัตกรรมของบริษัทเริ่มล้าหลัง เกิดปัญหาในทุกแผนก ส่งผลต่อความไม่แน่นอนในการรักษาตำแหน่งของบริษัทในตลาด เป็นโจทย์ที่ท้าทายผู้เข้าร่วมเกมว่าจะสามารถแข่งขันเพื่อให้บริษัทอยู่รอดหรือแย่งชิงส่วนแบ่งการตลาดเพิ่มเติมได้หรือไม่
ผู้เข้าร่วมเกมจะต้องวางกลยุทธ์ โดยตัดสินใจทางเลือกทั้งหมด 4 แผนกหลักๆ ดังนี้
1.แผนกการวิจัยและพัฒนา (Research & Development) ตัดสินใจว่าจะพัฒนาเซนเซอร์สำหรับตลาดไหน และรายละเอียดของเซ็นเซอร์เป็นอย่างไร มีจุดเด่นอย่างไร ตรงตามความต้องการลูกค้ามากน้อยแค่ไหน
2.แผนกการผลิต (Production) ตัดสินใจว่าจะผลิตเซ็นเซอร์ชนิดใด จำนวนเท่าไหร่ เพียงพอต่อความต้องการของผู้บริโภคหรือไม่ ถ้าไม่พอก็จะเสียโอกาส ถ้ามากเกินไปก็อาจมีต้นทุนการเก็บรักษาสินค้าสูง รวมถึงวางแผนแรงงานคนและเครื่องจักรว่าเพียงพอในการผลิตหรือไม่
3.แผนกการตลาด (Marketing) ตัดสินใจว่าจะสื่อสารคุณค่าของผลิตภัณฑ์หรือบริการไปยังลูกค้าอย่างไร ตั้งราคาสินค้าที่เท่าไหร่ ลงโฆษณารูปแบบใด
4.แผนกการเงิน (Finance) ตัดสินใจว่าจะบริหารเงินในบริษัทอย่างไร ระดมเงินทุนจากเจ้าหนี้หรือเจ้าของสัดส่วนเท่าไหร่ กำหนดนโยบายระยะเวลารับ-จ่ายเงินจากลูกหนี้-เจ้าหนี้ที่กี่วัน
โดยทั้ง 4 แผนกจะต้องประสานงานกันให้ดี เช่น การทำการตลาดมีงบจากฝั่งการเงินเพียงพอหรือไม่ การผลิตสอดคล้องกับแผนการตลาดที่วางไว้ไหม เป็นต้น
นอกจากนี้ ผู้คุมเกมหรืออาจารย์ประจำวิชาสามารถเพิ่มฟังก์ชั่นสถานการณ์เพิ่มเติมได้ โดยอาจกำหนดให้มีเหตุการณ์ประท้วงจากแรงงานเพื่อเพิ่มค่าแรงพนักงานในบริษัท เราจะตัดสินใจอย่างไร กำหนดค่าแรงที่เท่าไหร่
หรืออาจเป็นฟังก์ชันการบริหารคุณภาพโดยรวม (Total Quality Management : TQM) ซึ่งสามารถตัดสินใจเลือกจะพัฒนาการบริหารภายในองค์กรเพิ่มเติมได้ เช่น การลดต้นทุน R&D, การเร่งระยะเวลาการ R&D หรือการเพิ่มอุปสงค์ในสินค้าของบริษัท ซึ่งสามารถเลือกได้จำกัด เราจะเลือกทางใดเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ตามเป้าหมายมากที่สุด เป็นต้น
ทั้งหมดที่กล่าวมานั้นเป็นเพียงกติกาคร่าวๆ เท่านั้น แท้จริงแล้ว จุดที่น่าสนใจของแคปสโตนคือการแข่งขันกับเพื่อนทีมอื่นต่างหาก ทุกๆ รอบของเกมที่เล่น เมื่อตัดสินใจครบทุกแผนกและทำการกดส่งผลการตัดสินใจไป เราก็จะได้รู้ผลลัพธ์หลังจากจบรอบการแข่งขันแต่ละครั้ง
ซึ่งเราอาจคิดว่าเราวางแผนมาดี คาดว่าจะได้ผลลัพธ์ที่น่าพอใจ แต่เพื่อนทีมอื่นอาจจะคิดเหมือนเราเป๊ะเลยก็ได้ หรือเขาอาจคิดถึงจุดที่เรามองข้ามไป ท้ายที่สุดผลลัพธ์ที่เราคาดไว้อาจกลับตาลปัตร ตลาดไม่เป็นไปตามที่คิด จนเราเสียเปรียบคู่แข่งเสียอย่างนั้น
นั่นทำให้ในการเล่นจริงมักจะมีรายละเอียดปลีกย่อยมากมายที่คาดการณ์ยาก เกิดปัญหาระหว่างทางที่ต้องแก้ไขอีกไม่น้อย ผู้เข้าร่วมเกมหรือนักศึกษาจึงต้องงัดเอาสิ่งที่เรียนมาออกมาใช้อย่างเต็มที่ พร้อมทั้งต้องแก้ปัญหาเฉพาะหน้าให้ทันท่วงที
เรียกได้ว่าต้องปล่อยของกันหมดไส้หมดพุง ทั้งยังได้ประสบการณ์การเรียนรู้ระยะยาวอีกด้วย
อย่างไรก็ตาม หากประสบการณ์ในห้องเรียนยังไม่เพียงพอ แคปซิมได้มีการจัดการแข่งขัน ‘แคปสโตน ชาเลนจ์’ ปีละ 2 ครั้ง นักศึกษาสามารถนำความรู้ทางธุรกิจในห้องเรียนไปประยุกต์ใช้ในการแข่งระดับโลกเพิ่มเติม ลองทดสอบทักษะของตัวเองในสภาพแวดล้อมที่ดุเดือดกว่าเดิม และถือเป็นการสร้างเกียรติประวัติให้ตัวเองและมหาวิทยาลัยด้วย
สำหรับการแข่งขันในปี 2021 นี้ รอบที่ 2 กำลังใกล้เข้ามา (รับสมัครช่วงประมาณกันยายน – ตุลาคม) เอาเป็นว่าใครสนใจจะเข้าแข่งขัน ต้องติดตามข่าวสารจากเว็บไซต์บริษัท ‘แคปซิม’ ต่อไป
โดย ภูมิภัค
Source:
https://www.siom.in/capstone-business-simulation
https://www.capsim.com/simulations/
https://www.aacsb.edu/membership/educational
http://www.mbanewsthailand.com/2017/12/aacsb/
https://www.aacsb.edu/membership/listings/business-services/simulate
